یکی از واژههای بسیار آشنا برای خانمها قاعدگی یا عادت ماهانه است. شاید برای بسیاری از افراد این سوال پیش بیاید که عادت ماهیانه یا پریود چیست؟ در حقیقت پریود شدن یا خونریزی، تنها به بخشی از دورهای گفته میشود که دیواره رحم فرو میریزد.
یک عادت بسیار بد در جامعه رواج پیدا کرده و آن هم شوخی با چرخه قاعدگی در زنان است. به جای چنین شوخیهای نابهجایی کسب اطلاعات در مورد اینکه پریود چیست و چرا رخ میدهد، درک عمومی جامعه را پیرامون آن بالا خواهد برد. قبل از هر چیز باید بدانید هدف از چرخه قاعدگی ماهانه آمادگی برای بارداری بوده و علائم پریودی و طول دوره هم از نظر طول و شدت متفاوت است. در این مطلب از وبلاگ سافتکس درباره عادت ماهانه و دغدغههای این دوران بیشتر توضیح میدهیم.
پریود یا عادت ماهانه چیست؟
قاعدگی ریزش ماهانه پوشش داخلی رحم شما است و با اصطلاحات دیگری چون پریود، عادت ماهانه و سیکل قاعدگی نیز شناخته میشود. در این دوره خون و لختههایی که بخشی از پوشش داخل رحم شما است، از طریق دهانه رحم جریان مییابد و از طریق واژن از بدن خارج خواهد شد. قاعدگی توسط هورمونها هدایت میشود که پیامرسانهای شیمیایی در بدن شما هستند. غده هیپوفیز (در مغز شما) و تخمدانها (بخشی از سیستم تناسلی) هورمونهای خاصی را در زمانهای مشخصی در طول چرخه قاعدگی میسازند و آزاد میکنند. این هورمونها باعث ضخیم شدن پوشش داخلی رحم شما میشوند. این اتفاق میافتد تا اگر بارداری رخ داد، یک تخمک بتواند در دیواره رحم شما کاشته شود.
سیکل یا دوره قاعدگی، توسط هورمونها تنظیم میشود. غده هیپوفیز که در مغز قرار دارد و تخمدانها که بخشی از دستگاه تناسلی بانوان محسوب میشوند؛ هورمونهای خاصی را آزاد میکنند که سبب بلوغ تخمکها و به طور معمول، آزاد شدن یکی از آنها میشود.
همچنین ترشح این هورمونها، سبب ضخیم شدن پوشش داخلی رحم میشود. مجموعه این اتفاقات برای آماده کردن بدن، برای حاملگی احتمالی است. در حقیقت، با آزاد شدن تخمک و حرکت آن به سمت لولههای فالوپ، احتمال دارد که طی برخورد با اسپرم، سلول تخم تشکیل شود و این سلول باید در رحم قرار بگیرد تا رشد خود را برای تبدیل شدن به جنین ادامه دهد.
زمانیکه اسپرمی برای بارور شدن تخمک وجود نداشته باشد، بارداری اتفاق نمیافتد و در نتیجه نیازی به ضخیم بودن دیواره رحم نیست. به همین دلیل، پوشش داخلی رحم فرو میریزد و همراه با آن، تخمک نیز از بدن دفع میشود. به این اتفاق، پریود شدن میگویند.
سیکل پریود چیست و چقدر طول میکشد؟
چرخه قاعدگی یا پریود اصطلاحی است که برای توصیف توالی وقایعی رخ داده در بدن شما به کار میرود. این چرخه یا سیکل در واقع از اولین روز قاعدگی تا اولین روز قاعدگی بعدی است. متوسط طول یک سیکل قاعدگی 28 روز است. با این حال، طول یک چرخه میتواند از 21 روز تا حدود 35 روز متغیر باشد و علائم پریودی را در این بازه مشاهده کنید.
با وجود آنکه طول این دوره ممکن است تا حدودی برای هر فرد، متفاوت باشد؛ اما وقایع کلی برای همگی یکسان است. این وقایع را در چهار فاز یا مرحله قرار میدهند که در ادامه مطلب این چهار مرحله بهطور کامل و علمی توضیح داده شدهاست.
دوران قاعدگی منظم چند روز است ؟
بهصورت کلی، سیکل قاعدگی منظم، ۲۸ روز است؛ همچنین ، منظم بودن فاصله بین هر عادت ماهانه، اهمیت بیشتری دارد و حتی در افرادی که فاصله عادت ماهانه آنها ۳۵ روز است نیز همچنان سیکل قاعدگی طبیعی را شاهد هستیم.
فاصله بین دو قاعدگی چند روز است ؟
فاصله بین دو عادت ماهانه یا پریودی نیز در همان دوره قاعدگی تعریف میشود که در بخش قبلی توضیح دادیم. بنابراین، ممکن است برای هر فردی متفاوت باشد.
درباره طول زمان خونریزی نیز باید این نکته را بدانیم که سه تا هفت روز خونریزی، طبیعی است.
بیشتر بدانید: علل خونریزی شدید پریود
چهار مرحله قاعدگی یا پریود چیست؟
از نظر علمی، دوره عادت ماهانه، شامل مراحلی است که در بدن شما اتفاق میافتد و متوجه آن نمیشوید. در طی این دوره که ۲۱ تا ۳۵ روز ممکن است طول بکشد؛ وقایعی رخ میدهد که شامل تغییرات هورمونی و پاسخدهی سیستم تناسلی به آنها است. این وقایع را در چهار فاز تعریف میکنند که در ادامه آنها را توضیح دادهایم.
قاعدگی
این مرحله، در هفته اول اتفاق میافتد. در حقیقت، همان سه تا هفت روزی است که به دلیل عدم بارداری، دیواره رحم فرو میریزد و خونریزی رخ میدهد. همانطور که گفته شد، این مرحله میتواند بین سه تا هفت روز متغیر باشد. به همین دلیل بهطور میانگین، دوره پریودی را از روز اول تا پنجم در نظر میگیرند.
فاز فولیکولی
این مرحله، بلافاصله پس از مرحله اول اتفاق میافتد که بهطور میانگین روز هفتم تا چهاردهم دوره عادت ماهانه است. در این مرحله، هورمون استروژن در بدن افزایش مییابد که این افزایش، بر روی رحم تاثیر میگذارد و سبب ضخیم شدن دیواره رحم (آندومتر) میشود.
هورمون دیگری که در این مرحله نقش دارد، هورمون محرک فولیکولی یا FSH است که باعث رشد فولیکولهای تخمدان میشود. در طی روزهای ۱۰ تا ۱۴، یکی از فولیکولهای تخمدان، رشد کرده و یک تخمک بالغ در آن تشکیل میشود.
فاز تخمکگذاری
این مرحله در حدود روز ۱۴ام از دوره قاعدگی اتفاق میافتد (البته این اعداد بر حسب میانگین دوره عادت ماهانه که ۲۸ روزه است، گفته شدهاست). در این مرحله، هورمون دیگری بهنام LH یا هورمون لوتئیزهکننده نقش دارد. افزایش ناگهانی این هورمون، سبب میشود که تخمک بالغ شده، از تخمدان آزاد شود. به همین دلیل به این مرحله، تخمکگذاری میگوییم.
فاز لوتئال
از روز ۱۵ تا ۲۸ام سیکل قاعدگی، مرحله لوتئال را داریم. در این مرحله، تخمکی که از تخمدان خارج شده بود، از طریق لوله فالوپ، به سمت رحم به حرکت در میآید. در این دوران، سطح پروژسترون افزایش مییابد تا رحم برای بارداری آماده شود.
اگر در این مسیر، اسپرمی وجود داشته باشد و بتواند تخمک را بارور کند؛ سلول تخم تشکیل میشود که به رحم رفته و در دیواره این عضو، جای میگیرد که به این حالت لانهگزینی میگوییم.
در صورتیکه بارداری اتفاق نیفتد؛ سطح دو هورمون استروژن و پروژسترون کاهش پیدا میکند و پوشش داخلی رحم فرو میریزد و تخمک دفع میشود. در این مرحله، یک سیکل عادت ماهانه تمام شدهاست و وارد سیکل بعدی میشویم که وقایع از ابتدا آغاز میگردد.
بهترین محدوده سنی برای پریود چیست؟
زنان از سن 12 سالگی شروع به تجربه قاعدگی میکنند. با این حال، بازه زمانی برای برخی از 8 سالگی یا تا اواخر 16 سالگی متغیر است. به طور کلی، اکثر افراد در عرض چند سال از رشد سینهها و موهای ناحیه تناسلی متوجه میشوند که به دوران قاعدگی نزدیک هستند.
همچنین اگر این سوال را در ذهن دارید که سن و علائم پایان عادت ماهانه چیست؟ باید گفت که قاعدگی با پدیدهای به نام یائسگی متوقف میشود که تقریباً در سن 51 سالگی اتفاق میافتد. در یائسگی، تولید تخمک متوقف میشود و اگر یک سال است پریود نشدهاید به سن یائسگی رسیدهاید.
علائم پریودی دختر چیست؟
سن شروع عادت ماهانه معمولا از ۱۲ سالگی است؛ اما این دوره برای برخی از افراد از سن ۸ سالگی یا از سن ۱۶ سالگی ممکن است شروع شود. سن یائسگی خانمها نیز حدود ۵۱ سالگی است که در آن تخمکگذاری متوقف میشود و خونریزی اتفاق نمیافتد.
علائم پریودی دختران بسیار متفاوت است و حتی برخی از افراد ممکن است علائمی نداشته باشند و برخی دیگر علائم متنوعی را تجربه کنند. همچنین شدت علائم پریودی دخترها نیز با یکدیگر متفاوت است.
شایعترین علامت قاعدگی، گرفتگی عضلات است و چنانچه این گرفتگی را در ناحیه لگن خود احساس میکنید، به دلیل انقباض رحم برای فروریختن پوشش سطح داخلی آن است. سایر علائم پریودی که ممکن است اتفاق بیفتد شامل موارد زیر است:
- تغییرات خلقوخوی
- مشکلات خواب
- سردرد
- هوسهای غذایی
- نفخ شکمی
- حساس شدن سینه
- آکنه
- سندروم پیش از قاعدگی
سندرم پیش از قاعدگی یا پریود چیست؟
سندرم پیش از قاعدگی (PMS) تغییرات در سطح هورمونهای بدن شما قبل از پریود است که میتواند باعث تغییرات فیزیکی و عاطفی شود؛ برای همین برخی قبل یا در طول دوره خود تغییرات خلقی یا خستگی را تجربه میکنند. این پدیده به عنوان سندرم پیش از قاعدگی شناخته میشود. برخی از زنان سندرم پیش از قاعدگی شدید را با علائم غیرقابلکنترل تجربه میکنند و بر زندگی روزمره آنها از جمله روابطشان تأثیر میگذارد. شدیدترین شکل PMS به عنوان اختلال پیش از قاعدگی (PMDD) شناخته میشود؛ اگر PMDD یا PMS شدید را تجربه میکنید، بسیار مهم است که به پزشک خود مراجعه کرده و مشاوره بگیرید.
قاعدگی شما در طول زمان چگونه تغییر میکند؟
حال که میدانید پریود چیست و چه علائمی را به همراه دارد، بد نیست بدانید که چرخه قاعدگی شما میتواند از سالهای نوجوانی تا 40 یا 50 سالگی تغییر کند. هنگامی که برای اولین بار پریود میشوید، طبیعی است که سیکلهای طولانیتر یا پریود سنگینتری داشته باشید. این وضعیت گاهی تا سه سال طول میکشد تا زنان جوان پس از شروع قاعدگی به سیکلهای منظم برسند.
هنگامی که بدن شما در آستانه یائسگی قرار بگیرید، دورههای شما دوباره تغییر میکند و نامنظمتر میشود. همچنین طبیعی است که در طول سایر رویدادهای زندگی که بر هورمونهای شما تأثیر میگذارند، مانند زایمان یا شیردهی، پریود شما تغییر کند.
ویژگیهای پریود نامنظم چیست؟
چرخه قاعدگی در طول زندگی یعنی از سالهای نوجوانی تا سن ۴۰ یا ۵۰ سالگی، دچار تغییراتی میشد. اولین دفعاتی که پریود میشوید، ممکن است سیکلهایی طولانی یا خونریزی شدید داشته باشید و این حالت تا سه سال ادامه داشته باشد. با اینحال اغلب با ورود به سن ۲۰ سالگی، دورههای عادت ماهانه منظمتر میشوند.
موارد دیگری نیز ممکن است بهطور طبیعی بر روی نظم این سیکل تاثیر بگذارد؛ برای مثال دوران بعد از زایمان، دوران شیردهی و یا نزدیک شدن به دوران یائسگی، بر روی نظم و یا شدت پریودی تاثیر دارد.
تمام مواردی که گفته شد، طبیعی هستند. آنچه یک دوره عادت ماهانه نامنظم تلقی میشود، شامل موارد زیر است:
- دورههایی که کمتر از ۲۱ روز یا بیشتر از ۳۵ روز طول میکشند.
- پریود نشدن به مدت سه ماه یا ۹۰ روز
- خونریزی بسیار شدیدتر یا حتی سبکتر از حد معمول
- خونریزی بیشتر از ۷ روز
- دورههایی که درد شدید، گرفتگی عضلات، تهوع یا استفراغ دارید.
- خونریزی یا لکهبینی بین دو پریود
مطالب مرتبط: 10 روش خانگی و بیخطر برای کاهش درد پریود
بهصورت معمول، خونریزی در طول دوران پریودی، دو تا سه قاض غذاخوری خون است. مواردی که در ادامه آمده است، برخی از علائم خونریزی نامنظم هستند:
- اگر هر یک تا دو ساعت مجبور به تعویض نوار بهداشتی خود هستید.
- لختههای خون بزرگ
- خونریزی بیش از هفت روز، در یک سیکل پریودی
نکتهای که باید به آن توجه داشته باشید، این است که در هر دوره، ممکن است میزان خونریزی تا حدودی تفاوت داشته باشد و نباید میزان خونریزی خود را با فرد دیگری مقایسه کنید؛ بلکه باید حد میانگین خود را در نظر بگیرید.
چنانچه علائمی مشابه، علائم گفتهشده دارید، به پزشک مراجعه کنید تا آزمایشهای لازم انجام شود و از سلامتی خود اطمینان حاصل کنید.
در طول پریود چقدر باید خونریزی داشته باشم؟
شاید از خود بپرسید که خونریزی طبیعی در عادت ماهیانه چقدر است و معنای طبیعی بودن پریود چیست؟ در پاسخ باید گفت که شما میتوانید انتظار داشته باشید که بین دو تا سه قاشق غذاخوری در طول هر روز قاعدگی خود خون از دست بدهید. برخی از علائم خونریزی نامنظم پریود عبارتاند از:
- خونریزی زیاد و نیاز به تعویض تامپون یا پد در هر یک یا دو ساعت
- عبور لختههای خون بزرگ از واژن
- خونریزی بیش از هفت روز در هر بار پریود
طبیعی است که در هر سیکل مقداری تغییر در میزان خونریزی و علائم پریودی داشته باشید. همچنین به یاد داشته باشید که نرمال خونریزی در شما ممکن است با دیگران متفاوت باشد. سعی کنید خود را با دیگران مقایسه نکنید. اگر نگران وضعیت نامنظم یا شدید پریود خود هستید با یک پزشک متخصص صحبت کنید.
بهترین روش آگاهی از زمان دقیق سیکل عادت ماهانه چیست؟
از آنجایی که پریود نامنظم میتواند نشانهای از یک مشکل یا بیماری باشد، ایده بسیار خوبی است که از شروع و پایان دوره قاعدگی خود آگاه باشید. همچنین ردیابی این دوره میتواند برای دانستن زمان تخمکگذاری، یعنی زمانی که احتمال بارداری شما بیشتر است، مفید باشد. علاوه بر این میتواند به شما در برنامهریزی برای یک رویداد خاص یا تعطیلات کمک کند. اگر میخواهید بدانید که بهترین روش پیگیری پریود چیست، مراحل زیر را انجام دهید:
- اولین روز پریود خود را در تقویم با علامت X بزنید.
- به علامتگذاری هر روز خونریزی با X در تقویم ادامه دهید.
- هنگامی که خونریزی شما تمام شد، علامتگذاری را متوقف کنید.
- وقتی خونریزی دوباره شروع شد، آن را با علامت X مشخص کنید.
- سپس میتوانید تعداد روزهای بین علامت X اول هر دوره را تا دوره بعد را بشمارید تا طول چرخه خود را به دست آورید.
- همچنین تعداد X را بشمارید تا ببینید چند روز خونریزی دارید.
همچنین ما در وبسایت سافتکس یک روزشمار اختصاصی برای محاسبه زمان پریود طراحی کردهایم که کافیست تاریخ شروع پریود و میانگین تعداد روزهای قاعدگی خود را وارد کرده و روزهای پریود و تخمک گذاری خود را محاسبه کنید. جهت محاسبه روزهای قاعدگی کافیست وارد لینک زیر شوید:
softexiran.com/روز-شمار-پریود/
نگرانکنندهترین علائم پریودی یا عقب افتادن پریود چیست؟
شما هرگونه سوال یا نگرانی در مورد پریود یا بارداری احتمالی خود را باید با پزشک متخصص در میان بگذارید. همچنین موارد زیر هم نیاز به مشاوره با پزشک دارد:
- تا سن 16 سالگی پریود نشدهاید.
- شما برای سه ماه یا بیشتر است که پریود نمیشوید.
- شما به طور ناگهانی و بیشتر از حد معمول خونریزی دارید.
- خونریزی شما بسیار کمتر یا شدیدتر از حد معمول است.
- در طول پریود درد شدیدی دارید.
- بین پریودها خونریزی دارید.
- فکر میکنید ممکن است باردار باشید؛ برای مثال، رابطه جنسی داشتهاید و عادت ماهانه شما حداقل پنج روز تأخیر دارد.
- قاعدگی شما در عرض سه الی یک هفته پس از قطع قرصهای ضدبارداری برنگشته است و میدانید که باردار نیستید.
سلامت خود را در دوران عادت ماهانه تضمین کنید!
یکی از مهمترین شرایط فیزیولوژیکی که هر خانمی در دوران زندگی خود با آن روبهرو است، عادت ماهیانه است. به همین دلیل باید بدانیم که در دوران قاعدگی چه بخوریم؟ چه لباسهایی بپوشیم و یا از چه محصولات بهداشتی استفاده کنیم؟! در حقیقت هر نوع از مشکلات پریود نشدن، میتواند بر روی سلامت عمومی خانمها تاثیر بگذارد.
در این دوران باید از غذاهایی که دارای نمک زیاد هستند و سبب تجمع آب در بدن میشوند، غذاهایی که مواد افزودنی یا مواد نگهدارنده زیادی دارند و یا مواد غذایی که سبب تشدید علائم میشوند، همچون کافئین، دوری کنید.
یکی از بهترین محصولاتی که بهداشت دستگاه تناسلی خانمها را تضمین میکند و مانع از به خطر افتادن سلامتی آنها می شود؛ نوار بهداشتی سافتکس است. چنانچه تا بهحال از این محصولات استفاده نکردهاید، با کلیک بر روی محصولات سافتکس، با آن ها آشنا شوید و در صورت تمایل خرید کنید و از کیفیت آنها لذت ببرید.
سخن پایانی
سعی شد در این مطلب به زبان ساده سوال پریود چیست و چه علائمی دارد را پاسخ دهیم. داشتن اطلاعات کافی در مورد اینکه عادت ماهانه چیست و چرخه قاعدگی چقدر طول میکشد بینش ارزشمندی را در مورد سلامت و باروری شما به پزشک متخصص ارائه میدهد. فراموش نکنید که یک چرخه قاعدگی طبیعی میتواند بین 21 تا 35 روز طول بکشد. همچنین هر بار که پریود میشوید ممکن است بین سه تا هفت روز خونریزی داشته باشید. اگر در مورد چرخه قاعدگی و علائم پریودی خود سوال یا نگرانی دارید با یک پزشک متخصص تماس بگیرید. در برخی موارد، یک چرخه نامنظم میتواند به معنای وجود بیماری و مشکل جدی باشد که نیاز به درمان دارد.