تقریباً از هر 10 دختر نوجوان و زن در سنین باروری، 1 نفر مبتلا به سندرم تخمدان پلی کیستیک میشود و علائم تنبلی تخمدان را تجربه میکند. بر اساس گزارش بنیاد PCOS، بیش از نیمی از زنان جامعه نمیدانند که به این بیماری مبتلا هستند. PCOS یک نوع عدم تعادل هورمونی در زنان است که باعث ایجاد کیستهای کوچک در تخمدانها میشود. اگرچه خود کیستها بیضرر هستند.
این سندرم میتواند باعث ناباروری شود و خطر ابتلا به سرطان دیواره رحم، دیابت و بیماری قلبی را در زنان افزایش دهد. در ادامه این مقاله از سافتکس بیشتر در مورد علائم این بیماری صحبت خواهد شد و به سوال بهترین راههای درمان تنبلی تخمدان چیست؟ هم پاسخ خواهیم داد.
تنبلی تخمدان چیست؟
تنبلی تخمدان یا سندروم تخمدان پلی کیستیک یکی از بیماریهای شایع در زنان است. هنگامی که استروژن، پروژسترون و آندروژن در بدن هر زنی حالت تعادل دارند، سیگنالی را به تخمدانها میفرستند تا تخمک آزاد شود. وقتی این هورمونها از تعادل خارج میشوند، تخمدان سیگنال مناسبی را دریافت نمیکند. ممکن است تخمک مانند هر ماه در موعد مقرر یا به طور کل آزاد نشود. در عوض، فولیکول (کیسه یا کیست پر از مایع) حاوی تخمک در تخمدان میماند. با گذشت زمان، تخمدانها با کیستهای کوچک پر میشوند. این امر میتواند منجر به بروز علائمی مانند پریودهای نامنظم، آکنه، رشد موهای زائد، افزایش وزن و موارد دیگر شود.
مهمترین علائم تنبلی تخمدان چیست؟
از آنجایی که بسیاری از زنان از ابتلا به سندرم تخمدان پلی کیستیک یا همان تنبلی تخمدان آگاه نیستند، دانستن علائم آن بسیار مهم است. مهمترین علائمی که در صورت بروز باید سریعاً برای درمان تنبلی تخمدان اقدام کرد شامل موارد دهگانه زیر میشود:
1. پریودهای نامنظم
زنان مبتلا به سندرم تخمدان پلی کیستیک یا تنبلی ممکن است پریود نامنظم یا پریودهای بسیار طولانی داشته باشند. پریودهای نامنظم یا سنگین هم اصلیترین نشانه این مسئله بوده که تخمدانها هر ماه یک تخمک آزاد نمیکنند و تعادل هورمونی در بدن یک زن بههمریخته است.
2. آکنه
یکی دیگر از مهمترین علائم تنبلی تخمدان بروز آکنه در بزرگسالان است. این مشکل میتواند نشانهای از عدم تعادل هورمونهای تولیدمثل در بدن باشد. در واقع وقتی در بدن هورمونها در تعادل نباشند و سطح یکی بالاتر از دیگری باشد احتمال بروز آکنه و جوش بیشتر خواهد شد.
3. رشد مو زائد
اگر برای شما هم سوال پیشآمده که بارزترین نشانه ابتلا به تنبلی تخمدان چیست؟ باید به رشد بیشازحد موهای زائد اشاره کرد. همچنین موها در مکانهایی رشد میکنند که نباید مو داشته باشند مانند چانه، پشت یا سینه. این نوع رشد مو میتواند به معنای تولید بیشازحد هورمونهای مردانه در بدن باشد.
4. کیستهای متعدد
یکی دیگر از علائم مخفی که نشاندهنده نیاز فرد به درمان تنبلی تخمدان است، وجود کیستهای زیادی روی تخمدانها به شمار میرود. این کیستها معمولاً با سونوگرافی یافت میشوند که در طی انجام آن از یک مبدل کوچک (پروب) و ژل اولتراسوند روی پوست برای اسکن استفاده خواهد شد.
5. ریزش مو
از آنجایی که این بیماری به صورت نهفته است و کمتر کسی متوجه علائم آن میشود، باید به کوچکترین تغییرات هم حساس بود. یکی دیگر از علائم تنبلی تخمدان طاسی یا ریزش مو با الگوی مردانه است که نشاندهنده سطح بالاتری از هورمونهای تولیدمثل مردانه در زنان و تنبلی تخمدان به شمار میرود.
6. افزایش وزن
زنان مبتلا به PCOS اغلب نمیتوانند وزن خود را کاهش دهند. همچنین میزان مقاومت بیشتری به انسولین دارند. در واقع بدن آنها به انسولین، هورمونی که قند خون را در محدوده طبیعی نگه میدارد، پاسخ نمیدهد. این امر ممکن است نیاز به تغییر در رژیم غذایی و فعالیت یا داروها برای کمک به درمان تنبلی تخمدان و بعد کاهش وزن داشته باشد.
7. ناباروری
سندرم تخمدان پلی کیستیک یکی از علل شایع ناباروری در زنان است. زنان مبتلا به سندرم تخمدان پلی کیستیک یا همان تنبلی تخمدان ممکن است برای باردارشدن مشکل داشته باشند؛ زیرا تخمکگذاری نامنظم دارند یا اصلاً رخ نمیدهد. به همین دلیل، زمانبندی مقاربت با کیتهای پیشبینی تخمکگذاری ممکن است کارساز نباشد. در عوض، بسیاری از زنان مبتلا به PCOS از درمانهای باروری مانند IVF بهره میبرند.
8. خستگی
یکی دیگر از علائم تنبلی تخمدان احتمال ابتلا به آپنه خواب است؛ وضعیتی که باعث توقف و شروع مکرر تنفس در طول شب میشود. زنان مبتلا به این بیماری علیرغم اینکه به موقع به رختخواب میروند و سعی میکنند 8 ساعت بخوابند، خسته از خواب بیدار میشوند و این امر موجب احساس خستگی در تمام طول روز است.
9. نوسانات خلقی
به دلیل عدم تعادل هورمونی، زنان مبتلا به سندرم تخمدان پلی کیستیک در معرض نوسانات خلقی بیشتری هستند. همچنین احتمال ابتلای چنین افرادی به بیماریهای روحی و روانی چون افسردگی، اضطراب و تغییرات شدید یا سریع در خلقوخوی بیشتر خواهد بود.
10. قاعدگیهای سنگین و دردناک
یکی دیگر از علائم تنبلی تخمدان قاعدگیهای سنگین و دردناک است. در واقع این بیماری میتواند باعث قاعدگیهای دردناک همراه با خونریزی شدید شود. خونریزی شدید خود میتواند باعث شکلگیری مشکلات اضافی و دیگری مانند کمخونی شود که اغلب ناخوشایند و حتی ترسناک است. در صورت تجربه این مورد از نشانههای تنبلی تخمدان اگر نیاز به یک پد بهداشتی با جذب بالا دارید تا بهداشت عموی شما در هنگام بروز این عارضه حفظ شود، میتوانید از نوار بهداشتی برند سافتکس با قدرت جذب بسیار بالا و بدون نشتی استفاده کنید. البته باید هرچه سریعتر شرایط خود را با یک پزشک متخصص نیز در میان بگذارید.
علل بروز تنبلی تخمدان چیست؟
علت دقیق بروز بیماری تنبلی تخمدان در زنان مشخص نیست. با این حال میتوان با شناخت علائم تنبلی تخمدان و عواملی که ممکن است در بروز آن نقش داشته باشند برای درمان به موقع اقدام کرد. در کنار نشانههایی که بررسی کردیم، عوامل زیر هم در بروز این بیماری مقصر هستند:
مقاومت به انسولین
انسولین هورمونی است که پانکراس میسازد. این هورمون به سلولها اجازه میدهد تا از قند، منبع انرژی اولیه بدن شما استفاده کنند. اگر سلولها نسبت به عملکرد انسولین مقاوم شوند، سطح قند خون میتواند افزایش یابد. وجود انسولین بیشازحد ممکن است باعث شود بدن شما مقدار زیادی از هورمون مردانه آندروژن را بسازد و فرآیند تخمکگذاری با مشکل مواجه خواهد شد. اشتهای بیشتر و افزایش وزن که از علائم تنبلی تخمدان هست نیز به همین خاطر رخ میدهد.
التهاب با درجه پایین
گلبولهای سفید برای مبارزه با عفونت یا آسیب موادی را میسازند که به آن پاسخ التهابی با درجه پایین میگویند. تحقیقات نشان میدهد که افراد مبتلا به سندرم تخمدان پلی کیستیک دارای نوعی التهاب طولانیمدت و با درجه پایین هستند که باعث تولید آندروژن یا هورمون مردان در تخمدانهای پلی کیستیک میشود که مشکلات قلبی و عروقی را به همراه دارد. برای همین باید علائم این بیماری و درمان تنبلی تخمدان را در اولویت قرار داد.
وراثت
یکی دیگر از عوامل بروز این بیماری که طی تحقیقات علمی زیادی ثابت شده ژنتیک است. اگر فامیل درجهیک یا مادر شما علائم تنبلی تخمدان را دارند، احتمال بروز این بیماری در شما بیشتر از دیگران خواهد بود. در واقع وجود ژنهای خاصی ممکن است با بروز PCOS مرتبط باشند.
آندروژن اضافی
تخمدانها ممکن است سطوح بالایی از آندروژن تولید کنند. داشتن آندروژن بیشازحد در بدن باعث اختلال در فرآیند تخمکگذاری میشود. این نکته بدان معنی است که تخمکها به طور منظم رشد نکرده و از فولیکولهایی که در آن رشد میکنند آزاد نمیشوند. آندروژن اضافی همچنین میتواند منجر به هیرسوتیسم و آکنه شود.
بهترین راه درمان تنبلی تخمدان چیست؟
هیچ روش درمانی قطعی برای PCOS وجود ندارد. با این وجود پزشک شما برای مدیریت علائم تنبلی تخمدان ممکن است درمان دارویی خاصی را تجویز کند که شامل موارد زیر میشود:
- داروهای کنترل بارداری هورمونی: اگر قصد باردارشدن ندارید، ممکن است پزشکتان داروهای کنترل بارداری هورمونی مانند پچ، قرص، آمپول یا IUD هورمونی تجویز کند. این داروها حاوی استروژن، پروژسترون یا هر دو هستند که میتوانند پریود شما را منظم کنند و باعث کاهش آکنه و رشد موهای اضافی بدن شوند. همچنین خطر ابتلا به سرطان آندومتر را کاهش دهند.
- پروژسترون درمانی: یکی دیگر از روشهای درمان تنبلی تخمدان پروژسترون درمانی است. این هورمون میتواند به عادیسازی چرخه قاعدگی و کاهش احتمال ابتلا به سرطان رحم کمک کند.
- داروهای حساس به انسولین: متفورمین دارویی که برای درمان دیابت نوع 2 استفاده میشود و به کاهش سطح انسولین و آندروژن کمک میکند.
- داروهای مسدودکنندههای آندروژن: این داروها اثرات هورمونهای اضافی مردانه را که باعث ایجاد مشکلاتی مانند رشد موهای زائد و آکنه میشوند را کم میکند؛ اما اگر باردار هستید یا قصد بارداری دارید آنها را مصرف نکنید، زیرا میتوانند باعث نقص مادرزادی در نوزاد شوند.
سخن پایانی
در این مطلب علائم تنبلی تخمدان از جمله بیماری دورههای نامنظم و سنگین قاعدگی، آکنه، رشد بیشازحد موهای زائد، مشکل بارداری و … بررسی شد. همچنین در مورد دلایل بروز این بیماری و راههای درمان نیز صحبت کردیم. اگر حس میکنید که برخی از این علائم را دارید، بهتر است با یک متخصص زنان و زایمان مشورت کنید تا فرآیند تشخیص و درمان هرچه سریعتر برای شما آغاز شود.
سوالات متداول
تنبلی تخمدان چیست؟
PCOS یک نوع عدم تعادل هورمونی در زنان است که باعث ایجاد کیستهای کوچک در تخمدانها میشود. این سندرم میتواند باعث ناباروری شود و خطر ابتلا به سرطان دیواره رحم، دیابت و بیماری قلبی را افزایش دهد .
اصلیترین علائم تنبلی تخمدان کدام است؟
شایعترین علائم آن دورههای نامنظم و سنگین قاعدگی، آکنه، رشد بیشازحد موهای زائد و مشکل بارداری است؛ اما برخی از افراد هیچیک از این علائم را ندارند و باید با پزشک خود صحبت کنند.
از چه داروهایی برای درمان تنبلی تخمدان استفاده میشود؟
قرصهای ضدبارداری یک درمان استاندارد برای این بیماری است. میتوان از داروهای خاص دیابت، پروژسترون درمانی و داروهای مسدودکنندههای آندروژن زیر نظر پزشک برای حل این مشکل استفاده کرد.
بیشتر بخوانید: