همانطور که میدانید یکی از شایعترین بیماریهای عفونی در خانمها، عفونت واژن است. عفونت واژن انواع مختلف و متنوعی دارد که منشا آن میتواند باکتریایی، قارچی و یا ویروسی باشد. در این مطلب از وبلاگ سافتکس به بررسی عفونت قارجی واژن و مواردی مانند علائم عفونت قارچی واژن، علل عفونت قارچی واژن، درمان عفونت قارچی واژن، درمان گیاهی عفونت قارچی واژن و غیره خواهیم پرداخت.
عفونت قارچی واژن چیست؟
عفونت قارچی واژن موجب تحریک، ترشح و خارش شدید واژن و بافتهای دهانه واژن میشود. نام دیگر این نوع عفونت کاندیدیازیس که در واقع این نام از عامل اصلی ابتلا به این نوع عفونت که نوعی قارچ به نام مخمر کاندیدا آلبیکانس است، گرفته شده است و از این رو، از این بیماری با نام کاندیدیازیس واژن (Vaginal candidiasis) نیز یاد میشود.
این عفونت در خانمها شایع است و بر اساس آمارهای بهدست آمده میتوان گفت که از میان هر چهار خانم، سه خانم دستکم برای یک بار در طول زندگی خود دچار این نوع عفونت واژن میشوند و آن را تجربه میکنند. عفونت قارچی واژن در دسته عفونتهای مقاربتی قرار نمیگیرند ولی احتمال و خطر ابتلا به این نوع عفونت واژن در زمان شروع فعالیتهای جنسی، بهعلت تغییرات در تعادل فلور نرمال واژن، بالاتر است.
یافتههایی نیز وجود دارد که نشان میدهد این نوع عفونت ممکن است با تماس دهان با اندام تناسلی، یعنی در رابطه جنسی دهانی-تناسلی مرتبط باشند. در بخشهای بعدی این مقاله از سافتکس انواع عفونت قارچی و علائم و راههای درمان آن را بررسی میکنیم.
انواع عفونت قارچی واژن کدامند؟
همانطور که بالاتر اشاره کردیم کاندیدا آلبیکانس رایجترین نوع قارچ برای ایجاد عفونتهای حاد مخمری واژن است که حتی نام این بیماری نیز از نام این قارچ گرفته شده است. درمان عفونت ناشی از این نوع قارچ در مقایسه با درمان عفونتهای مخمر ناشی از سایر انواع قارچهای کاندیدا بسیار سادهتر و کم دردسرتر است.
معمولاً هر عفونت قارچی واژن که ناشی از کاندیدا آلبیکانس نباشد، نیازمند دورههای درمانی طولانیتر و مداخلهجویانهتری بوده و در مواردی ممکن است حتی به درمان مقاوم باشد. تشخیص نوع کاندیدا با انجام یک آزمایش ساده امکانپذیر است. عموما پزشکان در ابتدا به سراغ شیوه درمانهای معمول میروند. در صورتیکه نوع عفونت به درمان انتخابی آنها پاسخگو نباشد یا بیمار مدام با عود مجدد عفونت مواجه شود، احتمال تشخیص عفونتهای مخمر ناشی از انواع دیگر قارچ کاندیدا بالا میرود
علل ابتلا به عفونت قارچی واژن کدامند؟
مسئول اکثر عفونتهای قارچی یا مخمری واژن در واقع قارچ یا مخمر کاندیدا آلبیکانس (Candida albicans) است. واژن هر خانم بهطور طبیعی دارای تعداد مشخصی از این مخمر و باکتریها به نام لاکتوباسیلوس بهعنوان فلور نرمال و طبیعی است.
هر عاملی که موجب بر هم زدن تعادل این باکتری در محیط واژن شود میتواند بر غلبه و رشد بیشازحد مخمر کاندیدا یا نفوذ آن به لایههای عمیق سلولی واژن تاثیرگذار باشد. بنابراین ممکن است به صورت ناگهانی با علائم و نشانههای عفونت قارچی واژن روبهرو شوید.
از جمله عواملی که میتوانند موجب بروز این نوع عفونت واژن شوند، عبارتند از: ۱.دیابت کنترلنشده ۲.نداشتن خواب کافی یا به عبارتی کمبود خواب ۳.استرس بیشاز حد ۴. داشتن سیستم ایمنی ضعیف ۵. داشتن شرایط عدم تعادل هورمونی نزدیک به چرخه قاعدگی ۶.استفاده طولانیمدت از آنتیبیوتیکها که میتواند مقدار باکتریهای لاکتوباسیلوس را در واژن کاهش دهد و به عبارتی تعادل فلور طبیعی را برهم زند. ۷.استفاده مداوم از داروهای ضد بارداری خوراکی یا هورموندرمانی که موجب افزایش سطح هورمون استروژن شوند. ۸.بارداری ۹.عادات غذایی ناسالم همانند مصرف بیشازحد و بیرویهی شیرینیجات بهجای میوه و سبزیجات.
علائم عفونت قارچی واژن کدامند؟
علائم عفونت قارچی واژن در محدوده وسیعی هستند و میتوانند از خفیف تا متوسط باشد که در ادامه برخی از معمولترین علائم آن را معرفی میکنیم.
- داشتن احساس درد در ناحیه واژن
- مشاهده ترشحات آبکی واژن
- بروز و مشاهده بثورات پوستی در ناحیه واژن
- مشاهده قرمزی و تورم بافتهای دهانه واژن
- داشتن احساس سوزش بهویژه در هنگام ادرار کردن و مقاربت
- تغییر بافت ترشحات طبیعی واژن به ترشحاتی سفید رنگ، بدون بو و غلیظ که بافت پنیریشکل دارند.
- احساس خارش واژن و تحریک در واژن و مجرای ورودی آن
اما ممکن است که مبتلا به عفونت مزمن و عودکننده قارچی واژن شده باشید که در آن صورت ممکن است علائم زیر را داشته باشید:
- داشتن علائم و نشانههای شدید مانند قرمزی، تورم و خارش گسترده که منجر به ایجاد ترک یا زخم در ناحیه دهانه ورودی واژن شوند.
- ابتلا به عفونت قارچی واژن چهار بار یا بیشتر در طول یک سال با وجود درمانهای مکرر
- بروز مجدد عفونت شما بهدلیل حمله نوع دیگری از قارچهای کاندیدا که کمتر معمول هستند.
درمان عفونت قارچی واژن
هر نوع عفونت قارچی واژن دارای درمان متفاوتی بوده و عموما بر اساس شدت علائم فرد، نوع درمان تعیین میشود. برای عفونتهای قارچی ساده و حاد، پزشکان معمولاً یک دوره درمانی سه تا هفت روزه را در نظر میگیرند که این دوره درمانی شامل استفاده از کرم، پماد، قرص یا شیاف ضد قارچ همانند کلوتریمازول، بوتوکونازول، فلوکونازول، ترکونازول و میکونازول هستند.
پزشک متخصص ممکن است برای جلوگیری از عود مجدد عفونت، به مدت چهار هفته و هفتهای یکبار خوردن کپسول فلوکونازول را تجویز کند. این داروهای گفته شده را میتوانید به صورت بدون نسخه (OTC) نیز فراهم و استفاده کنید.
اگر علائم فرد در عرض دو ماه مجددا عود کنند، نیاز به مراجعه مجدد به پزشک خواهد داشت. در هنگام بارداری مصرف داروهای خوراکی توصیه نمیشود. اگر علائم فرد شدید باشد یا بهصورت مکرر دچار عفونت مخمری شود، پزشک ممکن است برخی درمانهای بلندمدت را توصیه کند که از جمله این درمانها میتوان به موارد زیر اشاره کرد:
- تجویز دو دوز منفرد از داروهای خوراکی مانند کپسول فلوکونازول که به فاصله سه روز تا یک هفته مصرف میشوند.
- تجویز مصرف اسید بوریک، کپسولی را که در واژن قرار داده میشود. مصرف اسید بوریک به صورت خوراکی ممکن است کشنده باشد و فقط برای درمان نوعی از قارچ کاندیدا که در برابر عوامل ضدقارچی معمول مقاوم است تجویز و توصیه میشود.
- تجویز مصرف داروهای ضد قارچی موضعی که حداکثر برای مدت زملن دو هفته روزانه انجام میشود و در پی آن یکبار در هفته به مدت شش ماه داروی خوراکی مصرف میشود.
درنتیجه طول دوره درمان عفونت قارچی واژن در مواردی مانند عفونت مکرر و یا عفونت مقاوم به درمان دارویی، طولانیتر و پیچیدهتر خواهد بود و ممکن است حتی تا شش ماه نیز به طول انجامد. ابتلای مکرر فرد به عفونت قارچی واژن میتواند موجب افزایش احتمال ابتلای شریک جنسی فرد در اثر تماس جنسی شود. بنابراین توصیه میشود که از نزدیکی در زمان عفونت واژن خودداری کرده و یا از کاندوم استفاده شود.
درمان گیاهی عفونت قارچی واژن
درمان عفونت قارچی واژن با استفاده از داروهای طبیعی نیز ممکن است؛ اما تجربه نشان داده است که این داروهای گیاهی و طبیعی نمیتوانند به اندازه داروهای شیمیایی قابل اطمینان باشند و بهتر است به این داروهای گیاهی بهعنوان درمانهای مکمل نگاه شود.
برخی از داروهای گیاهی معروف عبارتند از روغن نارگیل و روغن درخت چای که برای استفاده موضعی مورد استفاده قرار میگیرند و سیر و ماست که برای مصرف موضعی و خوراکی هستند. همیشه پیش و پس از استفاده از کرم یا روغنهای گیاهی در ناحیه واژن، باید دستهای خود را بهخوبی بشویید.
توجه داشته باشید که برخی از گیاهان میتوانند با داروهای شیمیایی که مصرف میشود، تداخل داشته باشند و یا نوجب بروز عوارض جانبی ناخواسته برای شما شوند. نکتهای که باید به آن در رابطه با مصرف موضعی روغنهای اساسی (برای یک تا دو بار در روز به مدت یک تا دو هفته) توجه داشته باشید، این است که این روغنها پیش از استفاده باید به درستی رقیق شوند. بر اساس تجربه برخی از افراد ممکن است به این روغنهای گیاهی حساسیت داشته باشند، پس لازم است که پیش از اولین بار استفاده از آنها در ناحیه حساس واژن، حتما آنها را روی ناحیه کوچکی از پوست دست خود تست کنید.
پیشگیری از عفونت قارچی واژن
پیشگیری از عفونت همیشه موفقیتآمیز نیست؛ اما توصیه میشود که همیشه نکات بهداشتی را رعایت کنید تا خطر و احتمال ابتلا را به حداقل برسانید.
از جمله بهترین روشهای پیشگیری میتوان به استفاده از کاندوم حین رابطه جنسی اشاره کرد که مانع انتقال بسیاری از بیماریهای مقاربتی میشود. خشک و تمیز نگهداشتن ناحیه تناسلی، استفاده از لباس زیر پنبهای و نخی و جوراب شلواری نخی، عدم استفاده از ژل و اسپریهای شستشوی واژن، صابون و شویندههای عطری، عدم استفاده از لباسهای تنگ و چسبان، کنار گذاشتن شستشوی بیشاز حد واژن، مصرف ماست پروبیوتیک، انجام چکاپ سالانه و معاینات نزد متخصص زنان، انجام تست پاپ اسمیر، عدم استفاده از وان و جکوزی مراکز عمومی، استفاده از کاندومهای جنس لاتکس و غیره اشاره کرد.
برای حفظ و رعایت بهداشت واژن و درنتیجه عدم ابتلا به عفونت واژن باید اطلاعات خود را در رابطه با انواع محصولات بهداشتی واژن از جمله ژل شستوشو، نوار بهداشتی و یا پد بهداشتی مناسب، کاندوم و غیره کامل کرده و پس از آن متناسب نیاز خود محصول بهداشتی مدنظر خود را پیدا کنید. علاوهبر این باید هنگام خرید نوار بهداشتی و سایر محصولات بهداشتی بانوان، برندی که میخواهید این محصولات را تهیه کنید نیز توجه داشته باشید؛ زیرا ترکیباتی که برندهای مختلف استفاده میکنند، متفاوت هستند.
برندهای مختلفی این محصولات مراقبتی و بهداشتی را تولید و به بازار عرضه میکنند، برای اینکه بتوانید بهترین محصولات را تهیه کنید تا مانع از ابتلا به عفونت قارچی واژن شود، باید از یک مجموعه معتبر خریداری کنید. پس از انتخاب نوع وسیله بهداشتی مناسب خود، لازم است تا شما زمان طولانیتری را صرف استفاده از محصولات و برندهای مختلف کنید تا در نهایت بهترین محصول را انتخاب کنید.سافتکس یکی از برترین برندهای محصولات هایژنیک برای بانوان است.
سوالات متداول
عفونت قارچی واژن چه علائمی دارد؟
داشتن احساس درد در ناحیه واژن، مشاهده ترشحات آبکی واژن، بروز و مشاهده بثورات پوستی در ناحیه واژن، مشاهده قرمزی و تورم بافتهای دهانه واژن و… از علائم عفونت قارچی واژن هستند.
آیا پیشگیری از عفونت قارچی واژن امکانپذیر است؟
پیشگیری از عفونت همیشه موفقیتآمیز نیست؛ اما توصیه میشود که همیشه نکات بهداشتی را رعایت کنید تا خطر و احتمال ابتلا را به حداقل برسانید.
عفونت قارچی واژن چیست؟
نام دیگر این نوع عفونت کاندیدیازیس که در واقع این نام از عامل اصلی ابتلا به این نوع عفونت که نوعی قارچ به نام مخمر کاندیدا آلبیکانس است، گرفته شده و از این رو، از این بیماری با نام کاندیدیازیس واژن (Vaginal candidiasis) نیز یاد میشود.
بیشتر بخوانید: